BURSA

Bursa ili,
Türkiye Cumhuriyetinin Marmara Bölgesinin Güney Marmara bölümünde, 40
derece boylam ve 28 - 30 derece enlem daireleri arasında yer alan bir
ildir.
2007 yılı toplam il nüfusu sonuçlarına göre Türkiye'nin 4.
büyük ilidir. Kuzeyinde Marmara Denizi ve Yalova, kuzeydoğuda İstanbul
ve Sakarya, doğuda Bilecik, güneyde Kütahya ve batıda Balıkesir illeri
ile çevrilidir.


Bursa ili
topraklarının yaklaşık % 35 ini dağlar kaplamaktadır. Dağlar genellikle
doğu-batı yönünde uzanan sıradağlar şeklindedir. Bunlar; Orhangazi'nin
batısından Gemlik Körfezi'nin batı ucunda bulunan Bozburun'a doğru
uzanan
Samanlı Dağları, Gemlik Körfezi'nin güney yüzünü kaplayan ve Bursa
Ovası'nı denizden ayıran Mudanya Dağları, İznik Gölü'nün güneyi, ile
Bursa
Ovası'nın kuzey kesimleri arasında yer alan Katırlı Dağları, Mudanya
Dağlarının uzantısı olan Karadağ ve Marmara Bölgesinin en yüksek dağı
olan Uludağ'dır (2.543 m). İlde en büyük yükselti 2543m ile Uludağ'dır.
Bursa
sınırları içinde iki önemli göl bulunmaktadır. Bunlardan biri Marmara
Bölgesi'nin en büyük gölü olan İznik Gölü ve bir diğeri de Uluabat
Gölü'dür. İlin en önemli akarsuyu Nilüfer Çayı' dır. Uludağ'ın güney
yamaçlarından doğan ve Uludağ'dan kaynaklanan birçok küçük dere ile
beslenen
Nilüfer Çayı Bursa Ovası'nı sular. Bursa ili sınırları içinde birçok
büyük ve verimli ova vardır. Bunlardan en önemlisi Bursa
Ovası'dır. Verimli topraklarıyla Yenişehir, İnegöl, Karacabey,
Orhangazi ve İznik ovaları da bitkisel üretimin yoğunlaştığı
yerlerdendir. Türkiye'nin 4. büyük ili olan Bursa topraklarının % 17'sini ovalar oluşturmaktadır.

İlin ilçeleri

Sıra	Kent	1990 Sayımı	2000 Sayımı	2007 Sayımı	2008 tahmini
1	Bursa	834.576	1.194.687	1.818.172	2.562.817
2	İnegöl	71.120	105.959	130.448	133.938
3	Gemlik	50.237	63.710	78.945	80.634
4	Mustafakemalpaşa	37.938	46.731	54.029	54.976
5	Orhangazi	31.889	44.426	53.189	54.442
6	Karacabey	31.665	40.624	52.016	53.213
7	Gürsu	12.730	21.518	47.180	50.846
8	Emek	9.749	26.901	41.373	43.440
9	Kestel	15.239	27.496	32.525	33.542
10	Mudanya	12.129	20.682	30.415	31.491
11	Yenişehir	21.210	26.068	28.454	28.880
12	Alanyurt	2.138	13.751	24.250	25.750
13	Görükle	14.835	19.425	22.638	23.753
14	İznik	17.232	20.169	22.179	22.470
15	Demirtaş	6.702	11.415	16.547	17.280
16	Güzelyalı	5.067	7.856	13.931	14.452
17	Yeniceköy	3.672	10.000	11.487	11.947

Tarih






Bursa'da şimdilik bilinen en eski arkeolojik kalıntılar Yenişehir yakınlarındaki Menteşe Höyük ve Orhangazi
yakınlarındaki Ilıpınar'dan bilinmektedir. Bu arkeolojik buluntu
yerlerinin en eski tabakaları yaklaşık 7 bin yıllıktır. Bu
tabakalardaki kültür, çanak çömleğin gelişmiş olarak ortaya çıktığı,
mimarinin dörtgen planlı, bol miktarda ahşap destekli kerpiç
kullanılarak inşaa edilmiş yapılardan oluştuğu tabakalardır. Bursa'da
David
French, Mehmet Özdoğan ve Jacop Roodenberg'in arkeoloji ile ilgili
çalışmaları tarihöncesiyle ilgili pek çok yeni bilgi ortaya koymuştur.
Bursa
ve civarında M.Ö. 4000'li yıllardan itibaren çeşitli yerleşimlerin
olduğu saptanmıştır. Fakat yöreye ait kesin bilgiler M.Ö. 700'lere
dayanmaktadır. Homeros, bölgeden Mysia
olarak söz etmektedir. Günümüzde Bursa yöresinde Mysia yerleşmelerini
anımsatan iki köy bulunmaktadır: Misi(Gümüştepe) ve Misebolu.
Tarihi
coğrafyada bölgeye Frigya da denilmektedir. M.Ö. 700'lerde İskitler'den
kaçan Kimmerlerin Frigya devletini yıktıkları bilinmektedir.
Bursa adı, bu şehri kuran Bitinya Kralı Prusias'dan gelmektedir. M.Ö. 7. yy'da bu bölgeye göç eden Bityn'ler(Bitinler) buraya Bitinya adını verirler.
M.S.
185'te, Kartaca'nın yetiştirdiği büyük generallerden Hannibal'ın Kral
I. Prusias'a, Prusias ve Olympus kentinin kurulmasını örgütlediği
bilinmektedir. Prusias adı zamanla Prusa, sonra da Bursa'ya
dönüşmüştür. M.Ö. 74'te Roma İmparatorluğu’nun egemenliğine geçen
Bitinya, Roma'dan gönderilen Proconsul(Eyalet Valisi)'lerce yönetilen
bir Asya Eyaleti haline gelmiştir. Bursa, M.S. 385-1326 yılları arasında ise Bizans dönemini yaşamıştır.
M.S. 555 civarında bölgede ipek üretimine başlanmış ve doğal sıcak sulu kaplıcaların üretilmesi ile küçük bir kaplıca kenti kurulmuştur.
Bursa, 1204-1261 yılları arasında İznik'e bağlıdır, genelde kale içinde kalmış, fazla büyüyememiştir.

Osmanlı Dönemi






Anadolu
Selçuklu Devleti'nin zayıflayıp dağılmaya başlamasıyla kurulan Anadolu
Beylikleri içinde zamanla gelişen Osmanlı Beyliği, çevredeki
tekfurların arazilerini de alarak güçlenmiştir. Bursa,
1307 yılında Osman Bey tarafından kuşatılmış, uzun süren kuşatmadan
sonra 6 Nisan 1326'da Osman Bey'in oğlu Orhan Bey tarafından
alınmıştır. 1335 yılında başkent Bursa'ya taşınmış ve kentte büyük imar
hareketleri yaşanmıştır.
Osmanlılar Bursayı aldıklarında kent sadece hisar içinden ibaretken
Orhan Gazi şehri hisarın dışına çıkararak Orhan Gazi Külliyesini
kurdurtmuştur. Surlar dışında mevcut yerleşmeye yakın, hakim noktalarda
cami, hamam, imarethane, darüşşifa, medrese gibi kamu yapıları inşa
inşa edilerek bu külliyelerin çevrelerinde konut alanları yaratılmış ve
böylece bir yerleşme geleneği başlamıştır. Başkent, 1363 yılında (I.
Murad
Hüdavendigâr döneminde) Edirne'ye taşınmıştır. Fatih Sultan Mehmed'in
İstanbul'u fethetmesinden sonra ise Bursa'nın faal rolü son bulmuş ve
yönetim merkezi niteliğini kaybetmiştir.
Tanzimat sonrası dönemde Hüdavendigar Vilayeti merkezliği yapan Bursa'ya 1900'lü yılların başında Bilecik, Kütahya, Karesi (Balıkesir), Karahisar (Afyon) sancakları bağlı bulunmaktaydı.
Milli
mücadele dönemlerinde çeşitli ayaklanmaların yaşandığı Bursa, 8 Temmuz
1920 de Yunalılarca işgal edilmiş; 30 Ağustos savaşından sonra Türk
birliklerince geri alınmıştır.

İklim


Genelde ılıman bir iklime sahiptir. Ancak, iklim bölgelere göre de
değişiklik göstermektedir. Kuzeyde Marmara Denizinin yumuşak ve ılık
iklimine karşılık güneyde Uludağ'ın sert iklimi ile karşılaşılmaktadır.
İlin en sıcak ayları Temmuz - Eylül, en soğuk ayları ise Şubat -
Mart'tır. 52 yıllık gözlem süresi itibarı ile yıllık ortalama yağış
miktarı 706 mm.dir. İlde ortalama nispi nem % 69 civarındadır.

Ekonomi


2007
yılı nüfus sayımı resmi kesin sonuçlarına göre Türkiye'nin 4.büyük
kentidir. (Bkz: TABLO 4) Bursa; otomotiv, tekstil, makine, gıda sanayi
sektörlerinde söz sahibidir. Tarihte ilk havlu üretiminin Bursa'da
gerçekleştiği söylenir, halen de havlu üretimi ve ihracatı
gerçekleştirilir. İpek üretimi ve bıçakçılık bursanın eskiden dünyaca
tanınmasına rağmen şu anda bitme noktasına gelmiştir.
1961 yılında
kurulan Türkiye'nin ilk organize sanayi bölgesi Bursa Organize Sanayi
Bölgesi ile daha sonra oluşan Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi
ve özellikle İzmir ve Ankara yollarının çevresi Bursa'da sanayileşmenin
yoğun olduğu yerlerdir.Kaplicalari, Uludağ'ı, kestane şekeri, Şeftalisi
ile meşhurdur