MERSİN

Mersin - Mersin ili Hakkında




Mersin,
Türkiye'nin güneyinde Akdeniz'e kıyısı bulunan Antalya ve Adana'nın
ortasında yer alan il.2009 yılı verilerine göre il nüfusu 1.602.908'i^[1], Mersin merkez nüfusu ise 840.000'i geçmiştir.
Mersin'in tarih sahnesine çıkışı XIX. yüzyılın
ortalarına rastlamaktadır. Osmanlı tarihinde küçük bir kumluk kasaba
olarak belirtilir. Kıyı köylerinde soyları "Hititler"e kadar dayanan,
Suriye'de Araplarla yaşayarak
asimilasyona uğramış; Osmanlı döneminde Lazkiye'den gelip yerleşen
Arabuşağı denilen, sadece tarım ve balıkçılık ile uğraşan halk
yaşamaktadır. Hayratlarında fakirlere dağıtılmak üzere yaptıkları
"keşkek"e benzer 'hrisi çorbası' çok lezzetli ve meşhurdur.
Dağ köylerinde soyu Türkmen boylarına dayanan Yörükler yaşamaktadır.
Süveyş Kanalı inşa edilirken, Levanten dediğimiz Beyrut-Baalbek kökenli
Hristiyanlar da Mersin'e gelip yerleşmiştir.
Süveyş Kanalı'nın inşaatında kullanılan kerestenin de Mersin'deki
kızılçam ormanlarının katledilerek çoğunlukla kaçak olarak sevkedildiği
düşünülmetedir. DP döneminde yapılan Limanla birlikte, Mersin hızla,
Çukurova’nın tarım ürünlerinin ihraç edildiği bir liman ve ticaret
merkezi haline gelmiş; göç alarak büyümüştür. Kentin asıl yerlisi olan
Arabuşağı, yörük, Girit göçmeni, Musevi ve levanten sentezi ile bir
kültür beşiği idi. Türkiye'nin en yüksek ikinci gökdeleninin (Mertim
Kulesi: 177 metre) ve Türkiye'nin ilk Serbest Bölgesinin bulunduğu
Mersin, 3 büyük kentten sonra Devlet Opera ve Balesi'nin bulunduğu 8.
kenttir.
Uzun yıllar İçel adıyla bilinen il, 2002'de merkez ilçesi olan Mersin'in adını almıştır.
Mersin
ilinin ilçeleri; Anamur, Aydıncık, Bozyazı, Çamlıyayla, Erdemli,
Gülnar, Mut, Silifke, Toroslar, Akdeniz, Yenişehir, Mezitli, ve
Tarsus'tur.
Mersin ve çevresinde, tipik sıcak ve ılıman iklimi hakimdir. (daha
cok subtropik iklim özellikleri gösterir) Yaz ayları sıcak ve aşırı
nemli ortalama 28 °C nemlilik ise � ler civarında kış ayları ise (14
°C) ılık ve yağışlıdır. (Yıllık yağış ortalaması 1096 mm,kaydedilen en
düşük sıcaklık ise 1974 te 2.5 derece en yüksek sıcaklık ise 15 Temmuz
2007 38 °C). İlin uzun yıllar sıcaklık ortalaması ise 22 °C dereceye
yakındır ve bu özelliğiyle Türkiye'nin en sıcak kesimidir. Ancak yaz
aylarında özellikle aşırı nem bunaltıcı olabilmektedir. İl en fazla
yağışı aralık ocak döneminde alır, 2001'de yaşanan sel felaketinde 2
gün içerisinde metrekareye 669 kg. yağış düşmüştür...
Kendine özgü yemeği olan tantuni ile tatlıları cezerye, kerebiç ve
mamül çok meşhurdur. Ayrıca dolma-sarma, mersin içli köftesi, telatür,
bandırma, arabaşı çorbası, yüzük çorbası, kulak çorbası, topalak çorba,
maş çorbası, analı kızlı çorba, humus, nar ekşili ezme salata,
mercimekli kabak, bazlama, sıkma, dolaz, cızlama, çileme, topalak, tava
kebabı, samsıra, heleş, mollaç, palize, su helvası, pekmez helvası,
pekmezli ekmek, gaygana, keşkek, övelemeç, batırık ve felafel özel
yöresel yemeklerdendir.


Coğrafya


İl
yüzölçümünün % 87'si dağlıktır.En yüksek tepesi : Medetsiz Tepesi
(3.584 m)Önemli geçişleri : Sertavul, Gülek BoğazlarıBelli Başlı
Akarsuları : Berdan Çayı (90 km)Göksu (299 km)
İl'de bulunan belli başlı ovalar ve yüzölçümleri şu şekildedir:
Tarsus Ovası 105.000 hektar, Berdan Ovası 50.000 hektar, Anamur Ovası
9.900 hektar.
Mersin ili 36-37° kuzey enlemleri ve 33-35° doğu boylamları arasında
bulunmaktadır. İlin kara sınırı 608 km, deniz sınırı 321 km olup,
yüzölçümü 15.953 km²’dir. Mersin ilinin büyük bir kısmını oldukça
yüksek, engebeli ve kayalık Batı ve Orta Toros Dağları oluşturmaktadır.
Ovalık ve hafif eğimli alanlar ise bu dağların denize doğru uzandığı il
merkezi, Tarsus, Silifke gibi alanlarda gelişmiştir. Bunun dışında
kalan düzlük veya hafif eğimli alanlar, kuzeyde dağların arasında veya
yüksek kesimlerinde görülmektedir.
Orta Toros Dağları Mersin ilini İç Anadolu Bölgesinden ayırmaktadır.
Mersin
il sınırları içinde kalan en yüksek kesim Bolkar Dağları’ndaki Medetsiz
Tepesi’dir (3599 m) Kuzeydoğudan, kuzeybatıya ve güneye doğru
yükseklikler azalmaktadır. Bolkar Dağları’ndan batıya doğru, Kümpet
Dağı (2473 m), Elmadağı(2160 m), Alamusa Dağı(2013 m), Büyük Eğri Dağı
(2025 m), Kızıldağ (2960 m), Naldöken Dağı (1754 m), Kabaklı Dağı (l675
m) önemli yükseltilerdir. Ayrıca Karaziyaret Dağı, Tol Dağı, Sunturas
Dağı, Balkalesi, Ayvagediği, Makam Tepesi ve Kaşkaya Tepesi güneye
doğru uzanan diğer önemli yükseklikleridir. Mersin’i kuzeydoğudan Gülek
Boğazı (1250 m) ile ve kuzeybatıdan Sertavul Geçidi (1990 m) İç
Anadolu'ya bağlamaktadır.
Toros Dağları’nın üst kısımlarında akarsuların, derelerin,
atmosferik koşulların ve bölgede bulunan fayların etkisiyle çeşitli
düzlükler oluşmuştur. Bu düzlüklerin yüksekliği 700-1500 m. arasında
değişmektedir. Belli başlı yaylalık alanlar; Mersin: Aslanköy, Gözne,
Fındıkpınarı,
Soğucak, Bekiralanı, Mihrican, Ayvagediği ve Güzelyayla Tarsus:
Namrun(Çamlıyayla), Gülek ve Sebil;Erdemli: Sorgun, Küçük Sorgun,
Toros, Küçükfındıklı ve Güzeloluk; Silifke: Balandız, Uzuncaburç,
Gökbelen ve Kırobası; Anamur: Abanoz,Halkalı,Kaş ve Beşoluk; Bozyazı:
Elmagözü ve Kozağaç; Gülnar: Bardat, Tersakan ve Bolyaran; Mut: Kozlar,
Çivi, Dağpazarı, Söğütözü ve Sertavul Yaylası’dır.
Mersin ve çevresinde yer
alan ovaların büyük bir kısmı Toros Dağları’nın güney eteklerinde
akarsular tarafından ve yamaç eğimine bağlı olarak taşınan tortularca
oluşturulmuştur. Tarıma oldukça elverişli olan bu alanlar, Mersin-Adana
sınırından başlayıp Silifke’ye kadar, dağlara paralel, şerit şeklinde
uzanmaktadır. Bunlar yerleşim alanlarına bağlı olarak; Yenice, Tarsus
Mersin, Erdemli ve Silifke Ovaları olarak adlandırılmaktadır. Ülkemizin
en mümbit ovalarından olan Çukurova’nın batı uzantısı ilde yer
alır. Bunların dışında yine dağların eteklerinde Aydıncık, Anamur ve
Bozyazı ovaları gibi birbirinden ayrı küçük düzlüklerde gelişmiştir.
Dağların arasında Mut ilçesi çevresinde yer alan düzlük alanlar Göksu Irmağı’nın etkisiyle gelişmiştir.
Mersin
ilinin en büyük iki akarsuyu Göksu Irmağı ve Tarsus (Berdan) Çayı’dır.
Bunun dışında Akdeniz’e dökülen çok sayıda irili ufaklı çay ve dere yer
almaktadır. Bunlardan bazıları; Mersin’de: Mezitli Deresi, Tece Deresi,
Müftü (Efrenk) Deresi, Deliçay Deresi; Anamur’da: Dragos Çayı , Sultan
Çayı, Melleç Deresi; Aydıncık’da: Menekşe, Gözsüzce Deresi; Bozyazı’da:
Siniçay Deresi, Aksaz Deresi; Erdemli’de: Alata Çayı, Lamos Çayı’dır.
Mersin ilinde yer
alan doğal göller; Silifke’de: Akgöl, Keklik Gölü, Paradeniz Gölü;
Gülnar’da: Aygır Göl, Kamışlı Göl, Uzun Göldür. Bunlara ek olarak,
yörede Gezende ve Berdan Baraj Gölleri ve çok sayıda sulama amaçlı
yapılmış göletler bulunmaktadır.
Mersin ilinde yerleşim genelde Mersin Körfezi çevresinde
gelişmiştir. Burası doğuda Karataş burnundan başlayarak batıda İncekum
burnuna kadar uzanır . Arada kalan kısımlarda, kayaç türlerine ve
akarsulara bağlı olarak çok sayıda irili ufaklı koy
gelişmiştir.Akdenize 370km.lik bir kıyısı vardır.Mersin kıyılarının
yaklaşık 109 km.lik bölümünü doğal kumsallar oluşturmaktadır. Bu
plajlar kumsallarının ince ve temiz oluşu ve sualtı avcılığına uygun
oluşundan dolayı tercih edilmektedir. Kızkalesi, Taşucu, Susanoğlu,
Ayaş, Yemişkumu, Akkum, Çeşmeli, Ören, Balıkova, İskele, Yenikaş,
Ovacık, Tisan, Büyükeceli ve Anamur Plajları bunlardan bazılarıdır.



Tarih


Antik Çağlar'da Kilikya olarak bilinen bölge için gezgin Coğrafyacı
Strabon: "Coracesion'dan (Alanya) Kilikya-Suriye kapısına kadar uzanan
Küçük Asya'nın güneydoğu kıyılarına verilen bir bölgedir" diye sözeder.
Ve tanrılar tanrısı zeus,un yine de burda doğduğuna inanılır.İşte bu
yüzden pek çok kaynakta Zeus'tan olbalı Zeus diye bahsedilir..
Herodot; bölgenin Hypachoea diye adlandırıldığını, Fenikeli
Age-nor'un oğullarından Cilix'in buraya gelip yerleştiğini ve onun
adından dolayı bölgenin Kilikya adını aldığını nakleder. Fakat Kilikya
adı ilk kez, "Chilakka" şeklinde Asurca yazıtlar üzerinde görülmüştür.
Bu nedenle bugün Kilikya adının Asur kaynaklarında özellikle Dağlık
Kilikya için kullanılan "Chilakka" kelimesinden kaynaklandığı kabul
edilmektedir. Aynı Asur kaynaklarında Ovalık Kilikya ise Que olarak
adlandırılmaktadır.
Anadolu ile Suriye ve Mezopotamya arasında ulaşımı sağlayan Gülek ve Sertavul
(Kilikya kapıları) ile Belen (Suriye kapısı) gibi önemli geçitler
nedeniyle stratejik önem taşıyan bölgenin, doğu ve batı kesimleri
yeryüzü şekilleri bakımından farklı özellikler gösterir. Bu nedenledir
ki Hellenler, batı kesimini Cilicia Tracheia (Dağlık Kilikya), doğu
kesimini Cilicia Pedias (Ovalık Kilikya) olarak anmışlardır. Romalılar
ise Dağlık Kilikya'ya Cilicia Aspera, Ovalık Kilikya'ya Cilicia
Campestris adlarını vermişlerdi. Dağlık Kilikya kabaca bugün Alanya
ile Mersin arasında kalan, Ovalık Kilikya ise Mersin'den İskenderun
Körfezi'ne kadar uzanan kesimlerdir. İki Kilikya'yı ise Lamas nehrinin
birbirinden ayırdığı kabul edilir. Günümüzde Dağlık Kilikya Taşeli
yarımadası, Ovalık Kilikya ise Çukurova olarak adlandırılır.
İlde İnanç Turizmi açısından önemli olan iki merkez vardır. Birincisi İsa'nın Havarilerinden St. Paul'un Tarsus'ta
bulunan Evi ve Kuyusu Vatikan tarafından Hac Yeri ilan edilmiştir.
Diğeri Müslüman ve Hıristiyan alemince önemli olan ve
Silifke/Taşucu'nda yer alan erken Hıristiyan devrinde Hac Yeri olarak
kabul edilen Azize Aya Tekla
(Meryemlik)(Meryem'inde kabrinin Mersinde olduğu ancak hiç bir zaman
bulunamayacağı İncilde acıkca yazılmıstır(kilikya mektupları paftası))
önemli dini ziyaret merkezleridir. Ayrıca dini açıdan önemli ziyaret
yerlerinden olan Tarsus Ashab-ı Kehf Mağarası da il sınırları
içerisinde bulunmaktadır.
Tarihi ve turistik açıdan görülmesi gereken başlıca yerler; Alahan Manastırı (Mut), Kravga Köprüsü, Kızkalesi,
Yumuktepe, Kanlıdivane (Neapolis), Anamuryum Harabeleri, Viranşehir (
Soli), Tarsus - Aziz St.Paul Kilisesi, Silifke-Uzuncaburç, Karaduvar,
Ayaş, Namrun Kalesi (Lampron), Alahan (Alacahan) Manastırı, Narlıkuyu, Zeus (Jupiter) tapınağı, Cennet Cehennem mağaraları,
Çukurpınar Mağarası, Korikos Kalesi, Mamure kalesi, Aslanköy Kaya
Mezarları, Adam Kayalar, Tarsus-Ulu Cami, Tarsus-Eski Cami, Büyükeceli
Kaya mezarları sayılabilir. Tabiplerin piri Lokman Hekim Tarsusta
yaşamıştır.Aynı zamanda yılanların padişahı Şahmeran ile ilgili
rivayetde şöyledir.Şahmeran yörenin kralının kızına aşık olur,cadının
bir tanesi prensesin hamama geleceğini ve görmek isterse onu hamamda
bir odaya gizlice alacağını söyler.Şahmeran her nekadar biraz
şüphelense de aşk gözünü karartır ve gider.Orada katledilir. Tarsusda
halen ayakta olan eski hamamın göbek taşındaki kızıllığın şahmeranın
kanı olduğuna inanılır.

Kültür ve Sanat


Kentte devlet opera ve balesi mevcuttur.Mersin Devlet Opera ve Balesi gösterilerini Mersin Kültür Merkezi'nde sergilemektedir.
Kentte Mersin Pop Müzik Festivali, Uluslararası Mersin Müzik
Festivali, Mersin Türk Sanat Müziği Festivali ve Mersin Uluslararası
Nevit Kodallı Çoksesli Korolar Festivali gibi aktiviteler de
düzenlenmektedir.
Mersin Fotoğraf Derneği (MFD),
Mersin Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu, Mersin Akademik Kültür ve
Sanat Derneği, İçel Sanat Kulübü, Mersin Polifonik Korolar Derneği,
Mersin Sinema Derneği (Mersinema) ve Mersin Üniversitesi Akademik Oda
Orkestrası önemli kültür ve sanat kurumlarıdır.

Tarihî, Kültürel ve Tabiî Güzellik Mekânları


Eshab-ı Kehf Mağarası,Cennet ve Cehennem Obrukları, Kleopatra
Kapısı, Gümüşkum, Çamdüzü, Erdemli Çamlığı, Pullu, Karaekşi, Karabucak
ve Bahçeyeri Orman İçi Dinlenme Yerleri, Narlıkuyu Mağarası, Susanoğlu,
Kapızlı, Gözne, Fındık Pınarı, Namrun ve Sorgun Yaylaları,
Pompeiopolis, Tarsos, Neopolis, Krykos, Kilindria, Selevkeia ve
Anemurion İlkçağ Kent Kalıntıları, Anamur, Meydancık, Kızkalesi, Erdemli, Mut,
Silifke Kaleleri, Soli, Alahan Manastırı, Haghia Thekla Bazilikası,
Uzuncaburç, Akkale, Gözlükule Yerleşmeleri, Tarsus Camii, Lal Ağa
Camisi, Erdemli, Silifke, Tarsus ve Narlıkuyu Mozaik Müzeleri.
Hızla hayata geçirilen GAP Projesi, Ataş Rafinerisi ve sahip olduğu
geniş hinterland sayesinde Mersin Uluslararasi Limanı, Türkiye’nin en
önemli ve en işlek limanlarından biri olma özelliğini taşımaktadır.
Mersin serbest bölgesi (784.000m2) burada kurulmuştur ve yaklaşık
459 şirkete ev sahipliği yapmaktadır.Mersin-Tarsus Organize Sanayi
Bölgesi'nde 140'a yakın firma faaliyet göstermektedir. Türkiye'nin en
önemli iç turizm merkezlerindendir.Özellikle yaz aylarında kente çevre
illerden birçok yazlıkçı gelir.Şehir merkezi ve Kızkalesi Beldesi arasında yazlık siteler yoğun olarak bulunur.
Yat turizminin gelişmesi amacıyla uluslararası standartlara uygun
500 yat bağlama ve 300 yat karaya alma kapasiteli Mersin Ana Yat Limanı
tamamlanmış olup ihaleye çıkılmıştır.Ayrıca Kumkuyu'da da 250 yat
kapasiteli bir liman da mevcuttur.
Şehrin kendi adıyla anılan üniversitesi, Mersin Üniversitesi, 1992
yılında açılmıştır. Şu an bünyesinde 11 adet fakülte ve 8 adet meslek
yüksekokulu ile 30.000 öğrenci barındırmakta olup, gelişmekte olan bir
üniversitemizdir. İldeki bir diğer üniversite ise Özel Çağ
Üniversitesi'dir.Çağ Üniversitesi Yenice'dedir.